Πολλά
προϊόντα αναγράφουν στις διατροφικές τους ετικέτες συστατικά,
ονομασίες, συστάσεις ή θερμίδες που δεν ανταποκρίνονται στην
πραγματικότητα. Υπάρχουν πολλά προϊόντα που πάνω στη συσκευασία τους
αναγράφεται η λέξη light σαν συνθετικό της κύριας ονομασίας τους,
δίνοντας την αίσθηση ότι έχουν λιγότερες θερμίδες. Στην πραγματικότητα
κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει και η λέξη light μόνο παραπλανητική είναι.
Καθώς
επίσης η λέξη light (μειωμένες θερμίδες) αναφέρεται σε τρόφιμα με
μειωμένα λιπαρά ή ενέργεια (θερμίδες) ή άλλη θρεπτική ουσία, αυτό δεν
σημαίνει ότι το τρόφιμο αυτό δεν έχει καθόλου ενεργειακή αξία, αλλά ότι η
ενεργειακή του αξία έχει μειωθεί κατά 30% τουλάχιστον. Άρα τα τρόφιμα
που χαρακτηρίζονται ως light μήπως και δεν είναι τόσο light τελικά!
Επίσης μεγάλο πρόβλημα δημιουργείται από πολλά προϊόντα δημητριακών που ισχυρίζονται ότι περιέχουν την απαιτούμενη ημερήσια ποσότητα ορισμένων θρεπτικών συστατικών χωρίς να αναγράφουν στην ετικέτα τους τη συνιστώμενη ημερήσια ποσότητα (RDA). Όμως υπάρχει η πιθανότητα είτε να μην καλύπτουν τη δόση αυτή που ισχυρίζονται είτε να είναι μεγαλύτερη από τη συνιστώμενη. Από έρευνες έχει βρεθεί ότι εξαιτίας π.χ. των δημητριακών που είναι εμπλουτισμένα σε ασβέστιο οι καταναλωτές παίρνουν μόνο μέσω του πρωινού τους σχεδόν όλη την ποσότητα ασβεστίου που χρειάζονται ημερησίως, με αποτέλεσμα εάν καταναλώσουν κάτι ακόμη (γάλα κ.λπ.) ή πάρουν και κάποιο συμπλήρωμα ασβεστίου να οδηγούνται σε τοξικότητα.
Καθώς επίσης πολλά δημητριακά περιέχουν ίχνη είτε ζάχαρης είτε κάποιων ξηρών καρπών ή αυγού είτε γενικά κάποιων ουσιών και δεν το αναγράφουν σε εμφανές σημείο με αποτέλεσμα ο καταναλωτής να μην ενημερώνεται και σε περίπτωση που έχει κάποια δυσανεξία ή αλλεργία σε κάποιο από αυτά να κινδυνεύει η υγεία του.
Ακόμη παρατηρούμε ότι σχεδόν σε όλες τις ετικέτες τροφίμων αναγράφονται τα Ε που περιέχουν, χωρίς όμως να αναφέρεται εάν αυτά είναι επικίνδυνα και τι προκαλούν.
Επίσης σε πολλές ετικέτες συχνά παρατηρούμε κάποιους ισχυρισμούς διατροφής, όπως: Χωρίς (Free), δηλαδή ότι το προϊόν περιέχει αμελητέες ποσότητες κάποιου συστατικού, π.χ. είναι ελεύθερο νατρίου (sodium free), ο ισχυρισμός αυτός δεν σημαίνει ότι το προϊόν αυτό δεν έχει καθόλου νάτριο αλλά ότι περιέχει λιγότερο από 5mg νατρίου. Ακόμη η λέξη (Low) χαμηλό που αναγράφεται σε κάποια τρόφιμα, σχετίζεται με τη χαμηλή περιεκτικότητα σε ένα θρεπτικό συστατικό. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι όταν αναγράφεται σε μια ετικέτα ότι το τρόφιμο είναι χαμηλών λιπαρών (low fat), δεν σημαίνει ότι δεν έχει λιπαρά αλλά ότι περιέχει 3g λιπαρών ανά 100g για στερεές τροφές ή 1,5g λιπαρών ανά 100ml για υγρές τροφές.
Τέλος, πολλά προβλήματα πληροφόρησης ή παραπλάνησης ή παγίδων των ετικετών τροφίμων αντιμετωπίζουν ομάδες καταναλωτών που έχουν ένα πρόβλημα υγείας όπως διαβητικοί, νεφροπαθείς κ.λπ. που χρειάζεται να αποφεύγουν κάποια τρόφιμα εξαιτίας της ασθένειάς τους. Για τους νεφροπαθείς χαρακτηριστικό παράδειγμα ήταν αυτό που προαναφέραμε με το νάτριο και πώς πρέπει να διαβάζουν προσεκτικά την ετικέτα του τροφίμου. Όσον αφορά τα τρόφιμα που χαρακτηρίζονται ειδικά για διαβητικούς, μπορεί να μην περιέχουν ζάχαρη όμως περιέχουν άλλες γλυκαντικές ουσίες όπως η φρουκτόζη, η μαλτόζη, η γλυκόζη κ.λπ., ουσίες που κι αυτές προκαλούν αύξηση του σακχάρου εάν δεν υπολογιστούν σωστά οι ποσότητες που θα καταναλώσει ο ασθενής. Επιπροσθέτως όταν σε ένα τρόφιμο δεν αναγράφεται ότι περιέχει πρόσθετη ζάχαρη δεν σημαίνει απαραίτητα ότι δεν περιέχει σάκχαρα. Η ομάδα των σακχάρων, εκτός από τη ζάχαρη, περιλαμβάνει και τη γλυκόζη, τη φρουκτόζη, τη λακτόζη και τα διάφορα είδη σιροπιών. Όταν ένα τρόφιμο αναφέρει π.χ. «χυμός χωρίς προσθήκη ζάχαρης» σημαίνει ότι περιέχει τα σάκχαρα του φρούτου και όχι πρόσθετη ζάχαρη.
Επομένως από τα παραπάνω κατανοούμε ότι είναι απαραίτητο να είμαστε πολλοί προσεκτικοί με ότι αναγράφεται στις ετικέτες των τροφίμων και να τις «αποκωδικοποιούμε» με πολύ προσοχή.
Αρθρογράφος: Μιχαήλ Μαριέττα Διαιτολόγος-Διατροφολόγος
Επίσης μεγάλο πρόβλημα δημιουργείται από πολλά προϊόντα δημητριακών που ισχυρίζονται ότι περιέχουν την απαιτούμενη ημερήσια ποσότητα ορισμένων θρεπτικών συστατικών χωρίς να αναγράφουν στην ετικέτα τους τη συνιστώμενη ημερήσια ποσότητα (RDA). Όμως υπάρχει η πιθανότητα είτε να μην καλύπτουν τη δόση αυτή που ισχυρίζονται είτε να είναι μεγαλύτερη από τη συνιστώμενη. Από έρευνες έχει βρεθεί ότι εξαιτίας π.χ. των δημητριακών που είναι εμπλουτισμένα σε ασβέστιο οι καταναλωτές παίρνουν μόνο μέσω του πρωινού τους σχεδόν όλη την ποσότητα ασβεστίου που χρειάζονται ημερησίως, με αποτέλεσμα εάν καταναλώσουν κάτι ακόμη (γάλα κ.λπ.) ή πάρουν και κάποιο συμπλήρωμα ασβεστίου να οδηγούνται σε τοξικότητα.
Καθώς επίσης πολλά δημητριακά περιέχουν ίχνη είτε ζάχαρης είτε κάποιων ξηρών καρπών ή αυγού είτε γενικά κάποιων ουσιών και δεν το αναγράφουν σε εμφανές σημείο με αποτέλεσμα ο καταναλωτής να μην ενημερώνεται και σε περίπτωση που έχει κάποια δυσανεξία ή αλλεργία σε κάποιο από αυτά να κινδυνεύει η υγεία του.
Ακόμη παρατηρούμε ότι σχεδόν σε όλες τις ετικέτες τροφίμων αναγράφονται τα Ε που περιέχουν, χωρίς όμως να αναφέρεται εάν αυτά είναι επικίνδυνα και τι προκαλούν.
Επίσης σε πολλές ετικέτες συχνά παρατηρούμε κάποιους ισχυρισμούς διατροφής, όπως: Χωρίς (Free), δηλαδή ότι το προϊόν περιέχει αμελητέες ποσότητες κάποιου συστατικού, π.χ. είναι ελεύθερο νατρίου (sodium free), ο ισχυρισμός αυτός δεν σημαίνει ότι το προϊόν αυτό δεν έχει καθόλου νάτριο αλλά ότι περιέχει λιγότερο από 5mg νατρίου. Ακόμη η λέξη (Low) χαμηλό που αναγράφεται σε κάποια τρόφιμα, σχετίζεται με τη χαμηλή περιεκτικότητα σε ένα θρεπτικό συστατικό. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι όταν αναγράφεται σε μια ετικέτα ότι το τρόφιμο είναι χαμηλών λιπαρών (low fat), δεν σημαίνει ότι δεν έχει λιπαρά αλλά ότι περιέχει 3g λιπαρών ανά 100g για στερεές τροφές ή 1,5g λιπαρών ανά 100ml για υγρές τροφές.
Τέλος, πολλά προβλήματα πληροφόρησης ή παραπλάνησης ή παγίδων των ετικετών τροφίμων αντιμετωπίζουν ομάδες καταναλωτών που έχουν ένα πρόβλημα υγείας όπως διαβητικοί, νεφροπαθείς κ.λπ. που χρειάζεται να αποφεύγουν κάποια τρόφιμα εξαιτίας της ασθένειάς τους. Για τους νεφροπαθείς χαρακτηριστικό παράδειγμα ήταν αυτό που προαναφέραμε με το νάτριο και πώς πρέπει να διαβάζουν προσεκτικά την ετικέτα του τροφίμου. Όσον αφορά τα τρόφιμα που χαρακτηρίζονται ειδικά για διαβητικούς, μπορεί να μην περιέχουν ζάχαρη όμως περιέχουν άλλες γλυκαντικές ουσίες όπως η φρουκτόζη, η μαλτόζη, η γλυκόζη κ.λπ., ουσίες που κι αυτές προκαλούν αύξηση του σακχάρου εάν δεν υπολογιστούν σωστά οι ποσότητες που θα καταναλώσει ο ασθενής. Επιπροσθέτως όταν σε ένα τρόφιμο δεν αναγράφεται ότι περιέχει πρόσθετη ζάχαρη δεν σημαίνει απαραίτητα ότι δεν περιέχει σάκχαρα. Η ομάδα των σακχάρων, εκτός από τη ζάχαρη, περιλαμβάνει και τη γλυκόζη, τη φρουκτόζη, τη λακτόζη και τα διάφορα είδη σιροπιών. Όταν ένα τρόφιμο αναφέρει π.χ. «χυμός χωρίς προσθήκη ζάχαρης» σημαίνει ότι περιέχει τα σάκχαρα του φρούτου και όχι πρόσθετη ζάχαρη.
Επομένως από τα παραπάνω κατανοούμε ότι είναι απαραίτητο να είμαστε πολλοί προσεκτικοί με ότι αναγράφεται στις ετικέτες των τροφίμων και να τις «αποκωδικοποιούμε» με πολύ προσοχή.
Αρθρογράφος: Μιχαήλ Μαριέττα Διαιτολόγος-Διατροφολόγος
