Αρχές και πειθαρχία



Ο προπονητής είναι υπεύθυνος για την ομαλή λειτουργία της ομάδας σε θέματα καθαρά αγωνιστικά. Οφείλει να έχει την ομάδα του σε καλή κατάσταση, ανταγωνιστική και κυρίως ενωμένη και πειθαρχημένη. Η πειθαρχία, θεωρώ, ότι είναι ένα αδιαπραγμάτευτο στοιχείο με το οποίο μια ομάδα θα καταφέρει να πετύχει τους στόχους της.
Πως όμως επιτυγχάνεται αυτή; 
Αρχικά απαιτείται απόλυτη ταύτιση απόψεων όλων εκείνων που απαρτίζουν την ομάδα πέραν των παικτών. Διοίκηση, προπονητής, και έφοροι θα πρέπει να τηρούν πιστά όλα όσα θα έχουν συμφωνηθεί. Οι αποφάσεις θα πρέπει να διέπονται από σταθερότητα και δικαιοσύνη. Η διοίκηση πρέπει να στηρίζει τον προπονητή και αυτός με την σειρά του θα πρέπει να είναι τίμιος, δίκαιος και σοβαρός.
Ο προπονητής εξηγεί στους παίκτες του τους κανόνες λειτουργίας της ομάδας μέσα και έξω από τις τέσσερις γραμμές του γηπέδου. Η ύπαρξη εσωτερικού κανονισμού είναι απαραίτητη. Είναι ο "γραπτός νόμος", το σημείο αναφοράς για την ομαδική συμπεριφορά, φιλοσοφία και τελικά την ταυτότητα της ομάδας που μαζί με την αγωνιστική ταυτότητα, συνθέτουν την τελική εικόνα της ομάδας.

Οι κανόνες πρέπει να τηρούνται απόλυτα και να ισχύουν για όλους ανεξαιρέτως. Ο προπονητής δεν πρέπει να κάνει τα στραβά μάτια ποτέ και για κανέναν. Δεν πρέπει, στον βωμό ενός αγώνα ή ακόμα και ενός τίτλου, να παραβεί τις αρχές του. Αν το κάνει, θα χάσει την αξιοπρέπεια του και σίγουρα τον σεβασμό των παικτών και της διοίκησης απέναντι στο πρόσωπό του.
Το να τιμωρήσεις για πειθαρχικό παράπτωμα τον καλύτερό σου παίκτη παραμονή μιας μεγάλης διοργάνωσης, μπορεί ίσως να σου στερήσει το τρόπαιο, όμως είναι σίγουρα η αφετηρία για την πραγματική διεκδίκηση πολλών επόμενων τροπαίων! Αυτό θα συμβεί γιατί όλοι θα καταλάβουν και κυρίως οι παίκτες, ότι υπάρχουν αρχές και αξίες, πράγματα που χρειάζονται απαραίτητα, αν θες να γίνεις πρωταθλητής! Αν κάνεις πως δεν είδες ή δεν άκουσες, ακόμα και να πάρεις το τρόπαιο, θα έχεις χάσει πολλά άλλα, που για μένα έχουν μεγαλύτερη αξία και το βασικότερο, θα έχεις γκρεμίσει με τα ίδια σου τα χέρια κάτι που έχτιζες ή θα έπρεπε να χτίζεις σαν προπονητής: Την προσωπικότητά και το ήθος σου!
Η διάρκεια είναι το ζητούμενο για κάποιον που έχει σοβαρούς στόχους. Η σκληρή δουλειά σε συνδυασμό με την πειθαρχία είναι κύρια συστατικά για την επιτυχία.

Πειθαρχία δεν σημαίνει καταπίεση! Οι εποχές που οι προπονητές έβριζαν και χτύπαγαν τους παίκτες τους έχουν περάσει ανεπιστρεπτί και σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται τέτοιου είδους τακτικές. Άλλωστε κάνεις δεν έχει το δικαίωμα να προσβάλει τον άλλον. Η σχέση παίκτη-προπονητή είναι σχέση αμοιβαίου σεβασμού και συνεργασίας.
Η πειθαρχία επιβάλλεται πολύ εύκολα, αρκεί ο προπονητής να πείσει τους παίκτες του για τις γνώσεις, το ήθος, την προσωπικότητα και την εργατικότητά του. Αν αυτά ισχύουν και εξακολουθεί να υπάρχει πρόβλημα, τότε η περίπτωση είναι σοβαρή και χρειάζονται πιο δραστικές λύσεις (πχ επίπληξη, πρόστιμο, απομάκρυνση κτλ), πάντα όμως στα πλαίσια των κανόνων και των αρχών που διέπουν την ομάδα.

Η αγωνιστική πειθαρχία διαφέρει από την εξωαγωνιστική. Στην πρώτη περίπτωση ο αθλητής πρέπει να παραμένει πιστός στην αγωνιστική φιλοσοφία και την τακτική της ομάδας, η οποία είναι καθορισμένη από τον προπονητή της. Συχνά θα αναγκάζεται να κάνει πράγματα για τα οποία δεν θα συμφωνεί, θα πρέπει να βάλει το εγώ του κάτω από την ομάδα και ίσως μερικές φορές να χρειάζεται να θυσιάσει τον εαυτό του για το καλό της ομάδας. Αν σε όλα αυτά ο παίκτης δεν αντιδρά αρνητικά, τότε θεωρούμε ότι έχουμε να κάνουμε με έναν αγωνιστικά πειθαρχημένο και συνειδητοποιημένο αθλητή, που ξέρει τι ζητάει μέσα στο γήπεδο. Και είναι σίγουρο ότι όταν ένας τέτοιος παίκτης αποφασίσει να κάνει κάτι δικό του μέσα στο γήπεδο, ο προπονητής του θα τον εμπιστευτεί και θα τον στηρίξει όποιο και να είναι το αποτέλεσμα της επιλογής του.

Η εξωαγωνιστική πειθαρχία έχει να κάνει με την τήρηση των κανόνων συνέπειας, συμπεριφοράς, εξωγηπεδικής ζωής κτλ.
Ένας αθλητής οφείλει να είναι συνεπής στις υποχρεώσεις του, όπως είναι πχ οι προπονήσεις, το ωράριο και η ενδυμασία.
Πρέπει να έχει την αρμόζουσα συμπεριφορά στα αποδυτήρια, στις αποστολές, στις διάφορες εκδηλώσεις της ομάδας, έτσι ώστε να συμβάλει στη διατήρηση των καλών σχέσεων και ισορροπιών μεταξύ των μελών της.
Ακόμα είναι υποχρεωμένος να τηρεί τους κανόνες που αφορούν στο ομοιόμορφο ντύσιμο σε προπονήσεις, αγώνες και αποστολές, στο ύφος των συνεντεύξεων και γενικά σε ότι έχει να κάνει με την εικόνα της ομάδας προς τα έξω, κάτι που καθορίζεται από την διοίκηση και τον προπονητή της ομάδας.

Τελειώνοντας ήθελα να πω, ότι ο μπασκετμπολίστας είναι κατά την γνώμη μου αθλητής υψηλής ποιότητας. Θεωρώ λοιπόν τουλάχιστον ανόητο, κάποιοι να μην προσέχουν την προσωπική τους ζωή και να αναλώνονται σε άχρηστα ξενύχτια, αλκοόλ και περίεργες συνήθειες. Αυτό πέρα από εξωαγωνιστική απειθαρχία είναι και αθλητική αυτοκτονία αφού οι συνέπειες μια τέτοιας συμπεριφοράς είναι καταστροφικές!

Το μπάσκετ είναι μία μικρογραφία της ίδιας της ζωής. Το να πειθαρχείς ακόμα και σε πράγματα που θεωρείς εκείνη τη στιγμή λάθος, είναι ένα καλό μάθημα που θα σε βοηθήσει να μπορείς να ελέγχεις τον εαυτό σου, να κάνεις υπομονή και προσπαθείς σκληρά για το καλύτερο. Συχνά μια φαινομενικά λάθος επιλογή μπορεί να έχει θετικά αποτελέσματα, αρκεί να υπάρχει πίστη στη προσπάθεια και να θέλουμε να βλέπουμε το ποτήρι μισογεμάτο και όχι μισοάδειο!

Δεσποτάκης Μάριος
Basketball Coach